حج که شجرهٔ طوبای ابراهیم در طور سینای مکّه است؛ حج که یادگار ابراهیم(ع) و میراث همه پیامبران است، رکن وثیق و حبل المتینی است که یادش هر مشتاقی را بر زورق امید مینشاند و نامش هماره با دریایی از آرزو همراه است. حج نام زیبایی است که بارقهٔ عزّت برای دلهای موّحدان و صاعقهٔ ذلّت برای قلوب مشرکان و کافران به همراه دارد.
اذان اول بارقهٔ عزت است (وَ أذِّن فی الناسِ بالحجِّ یأتوکَ رِجالاً و عَلی کلِّ ضامرٍ یأتینَ من کلِّ فجٍّ عَمیق)سوره حج آیه 27. پیام توحید را در سراپردهٔ دلهای مؤمنان مینشاند و بذر عشق و دانهٔ شوق را در سرزمین جان میپروراند و همه را در میقات الهی فرا میخواند، با احرام به حرم خویش میکشاند ،به بلد امن مکه دعوت میکند و به زمزم و صفایش میرساند. آنگاه شوق لقایش را در دل مینشاند. به خانهاش میبرد و به وصالش بشارت میدهد. در عرفانِ عرفات خود غرقش میکند، در شب روشن مشعر، طلوع بدون غروب خورشیدِ خود را مینمایاند، به منای عشق میکشاند و در مسلخ آرزوها اسماعیلِ دوستی به غیر او را ذبح میکند و شیطان و نفس سرکش انسانی را بانارِ غضب رمی میکند و آن چه جلوههای محبت به اوست به نور رحمت جذب می کند، انگاه خالص کرده واصل میکند، به درون کعبه میخواند تا خود درون کعبهٔ دل درآید. و سر انجام او را به محضر احباب بار میدهد و نهال محبت و مودت اهل بیت علیهم السلام را در جان او غرس می کند؛ وه که چه شیرین است!